'Begrip leidt tot versnelling'

Opeengepakt met een team van ontwikkelaars staat José van der Plas in de lift, onderweg naar de zevende verdieping van gebouw Vertigo op het TU/e-terrein. Samen met de gemeente Breda en Dura Vermeer werkt ze aan de herontwikkeling van parkeerterrein Achter De Lange Stallen in de Bredase binnenstad. Ze staan nog aan het begin van het proces en de bestemming is onbekend. Vandaag hopen ze een volgende stap te zetten: welke richting willen ze op met het parkeerterrein? Na de vergadering zullen ze weer afdalen naar de centrale hal van Vertigo in Eindhoven; daar staan maquettes die studenten bouwkunde maakten als casestudie voor het project.

Van der Plas was jarenlang gemeentelijk programmaleider Grond en Ruimtelijke Ontwikkeling in Eindhoven en weet dat gemeenten en marktpartijen ieder met hun eigen spanningsveld te maken hebben. 'Gemeenten denken misschien dat marktpartijen alleen op financieel gewin uit zijn, maar natuurlijk zijn ook wij ambitieus als het gaat om kwaliteit en willen we bewoners een fantastisch thuis bieden. Tegelijk leeft bij marktpartijen soms nog het beeld van een gemeente die niet vooruit te branden is. De werkelijkheid is complexer. Een gemeente is kaderstellend en voorwaardenscheppend bezig. Een project moet door een hele beleidswasmachine heen. Het vraagt lef van betrokken ambtenaren en bestuurders om spannende besluiten voor te leggen, die vaak nodig zijn om er echt iets van te maken. Daarin moet je elkaar willen ondersteunen en begrijpen. Bovendien hebben ambtenaren en bestuurders ook rekening te houden met de politieke achterban én de timing. Gedurfde beslissingen worden doorgaans in het eerste of tweede jaar van een raadsperiode genomen. Hier moet je als partner rekening mee houden.' Van der Plas begreep het perspectief van de gemeente, maar tegelijk zou het plan voor het parkeerterrein Achter De Lange Stallen alleen kans van slagen hebben als zij ook rekening hielden met de waarde die het terrein nu heeft. Dat realistische voorstel zorgde ervoor dat de drie partijen nu weer met elkaar in gesprek zijn. 'Het project zat muurvast', zegt Egon van Ineveld, gemeentelijk projectmanager Ruimte en Vastgoedontwikkeling. 'José gaf ons het gevoel dat er serieus te praten viel. Ze snapt dat ontwikkelen mensenwerk is. Dat het belangrijk is om je in te leven in het standpunt van de ander en daar respect voor te hebben. Er komt pas versnelling in een ontwikkeling als je begrip hebt voor elkaars belangen.'

De maquettes zijn inmiddels aan de beurt. In de centrale hal staan er 35 opgesteld. De studenten bouwkunde kregen als casestudie de opdracht om een nieuwe invulling te bedenken voor het terrein. Tien weken lang hebben ze in groepjes gewerkt aan hun voorstellen. Docent Tom Veeger leidt het gezelschap rond en geeft uitleg. 'Wat een oogst', reageert Van der Plas. 'Dit is echt een cadeautje en komt precies op het goede moment. De plannen zijn al veel verder uitgewerkt dan waar wij in ons gedachteproces staan.' De maquettes maken het ontwikkelterrein tastbaar voor het team, ze zien in één oogopslag welke richting ze uit willen en welke niet. Het maakt de vragen duidelijk die er nog liggen. Zoals, wie komen hier te wonen en welke sfeer moet het gebied krijgen?

Dit jaar wordt toegewerkt naar een door de gemeente vastgestelde ontwikkelvisie voor het gebied. Van der Plas: 'In gezamenlijke workshops verkennen we de opgave en stellen we een opdracht aan een stedenbouwkundig bureau op. Ook gaan we in gesprek met de omgeving en belanghebbenden, met wier inzichten we het plan gaan verrijken. De eerste concrete stap is de herontwikkeling van de panden aan de Ginnekenstraat, die vooruitloopt en aansluit op de planvorming van het parkeerterrein.' Het wordt een spannend traject, maar Van der Plas is optimistisch. Het werk dat de studenten vandaag presenteerden, biedt alvast genoeg inspiratie om verder te denken over de nieuwe identiteit van het parkeerterrein en de omliggende panden.