De muntschat van Hoef en Haag

De muntschat van Hagestein dateert uit de tweede helft van de 15de eeuw, een periode van grote sociale onrust als gevolg van een conflict tussen de bisschop van Utrecht, David van Bourgondië en Utrechtse edellieden, dat resulteerde in de Stichtse Oorlog van 1481-1483. De munten zijn juist in die jaren begraven in een kookpotje. De vondst biedt veel informatie over deze periode, een onrustig moment in de Nederlandse geschiedenis, en over munten als betaalmiddel, prestigegoederen en angstig bezit. De meeste exemplaren blijken nauwelijks gebruikt en verkeren in een uitzonderlijke goede staat. Er zit een aantal zeer zeldzame exemplaren tussen: een unieke munt uit Leeuwarden, een gouden munt van koning Henry VI van Engeland, een Salut d’Or geslagen in Parijs en munten van bisschoppen en pausen. De jongste munten van de reeks dateren uit 1481-1482, vlak voordat de schat is begraven. Dat er zoveel net geslagen munten bij elkaar zijn gevonden, is uitzonderlijk en kan erop wijzen dat ze opzettelijk in de grond zijn gestopt om kapitaal in veiligheid te brengen in deze oorlogstijd.

Hoef en Haag CV (een samenwerking tussen BPD | Bouwfonds Gebiedsontwikkeling en gebiedsontwikkelaar AM) had in 2017 de nadrukkelijke wens om de munten onder te brengen bij een publieke instelling, zodat de vondst als geheel bewaard blijft, onderzocht kan worden en aan het publiek getoond - het liefst in de nabijheid van de vindplaats. Het Stedelijk Museum Vianen en de gemeente Vijfheerenlanden zagen zelf geen mogelijkheid om de munten aan te kopen. Daarom wendden zij zich samen met de eigenaren, op advies van de Vereniging Rembrandt, in 2019 tot het Rijksmuseum van Oudheden met het verzoek de munten te verwerven voor de rijkscollectie. De Nederlandse staat is nu de eigenaar van de muntschat, het Rijksmuseum van Oudheden is de beheerder. De munten zijn straks zowel in Vianen als in Leiden te zien.

In het Stedelijk Museum Vianen krijgen de munten de komende jaren een centrale plek. Om het regionale belang van de muntschat te benadrukken worden in Vianen in de komende tijd verschillende activiteiten georganiseerd. Op initiatief van Hoef en Haag CV krijgt de muntvondst ook zichtbaarheid op de vindplaats, in de vorm van een kunstwerk van ontwerpster Ricky Rijkenberg. Illustratrice Eva van Aalst maakt een kinderboek over de geschiedenis van de muntschat voor alle basisschoolleerlingen in Hoef en Haag en Hagestein. Ook zullen bewoners uitgenodigd worden om de muntschat te komen bekijken in het Stedelijk Museum Vianen.