De versnellingsopgave: van planningsoptimisme naar uitvoeringsrealisme

Met een spervuur aan oplossingen voor het achterblijvende bouwvolume opende Bouman de bijeenkomst. De oplossingen in het kort: nationalisatie van de bouwgrond, industrialisatie van de bouw (zoals in de auto-industrie), een aanval op de krapte op de arbeidsmarkt (met onder meer het werk geschikt maken voor ongeschikte kandidaten), meer innovatie, kleinere woningen bouwen (want in 2050 bestaat 43% van de huishoudens uit één persoon) en meer liefde. 'De overheid zou Tinder moeten subsidiëren', lichtte Bouman dat laatste punt toe. 'Dan krijg je meer relaties, gaan meer mensen samenwonen en vallen er woningen vrij.' Tot slot presenteerde hij een artist impression uit de categorie "meer originele oplossingen" een groen erf met een tiental woningen in verschillende soorten en maten. 'Koop de boer die stikstof uitstoot nabij een natuurgebied niet uit met een zak geld, maar verleen hem een bouwvergunning. Dan verrijst op zijn erf een klein dorp. De boer heeft zo een nieuw verdienmodel, het natuurgebied wordt gespaard en er zijn weer mensen aan een woning geholpen.'

Volgens Janssen is er wel degelijk een rol voor de overheid weggelegd. 'Er moet voldoende grond beschikbaar worden gesteld. Ook moet de rijksoverheid locaties aanwijzen waar opschaling plaats kan vinden zodat daar meerdere maatschappelijke opgaven tegelijk aangepakt worden: denk aan klimaatadaptatief ruimtegebruik, betaalbare woningen toevoegen, duurzame energie opwekken etc. Met het bestaande landschap als vertrekpunt en vanuit daar meervoudig waarde creëren. Daarnaast moeten we af van de politieke dogma’s van of binnenstedelijk bouwen of in de buitengebieden. Het is niet of-of, maar en-en. Als bouwsector zijn wij regelmatig overgeleverd aan de grillen van politieke besluitvorming. Daardoor kunnen wij beperkt doorpakken. Ik pleit ervoor dat de overheid de grote lijnen uitzet, zodat wij weten waar wij aan toe zijn en regionale investeringsagenda’s kunnen uitwerken. Het is daarbij belangrijk om te bedenken dat het geen schande is om als samenleving meer ruimte in te nemen. De demografische ontwikkelingen rechtvaardigen het.' Veel voorgestelde oplossingen van Bouman bleken gaandeweg de bijeenkomst op instemming te kunnen rekenen. Zo is industrialisatie van de bouw in de ogen van Klein wenselijk. 'Je krijgt betere woningen als je ze in een fabriek bouwt dan buiten in regen en wind.' Janssen gaf aan dat BPD zeker overweegt grotere aantallen huizen uit de fabriek af te nemen, om zo dergelijke fabrieken ook continuïteit te bieden. Seekles achtte het hoog tijd voor meer diversiteit in de sector. 'Ik ben vóór het zoeken naar ongeschikte kandidaten.'

Na het beantwoorden van vragen uit de zaal wilde Van der Klooster bij wijze van laatste ronde weten wat voor de dame en heren op het podium nu de kern van het verhaal was. Bouman vatte het samen in een tip: 'Ga met een vertegenwoordiging van de sector eens langs bij autofabrikant VDL. Dan kun je zien wat een keiharde industriële aanpak oplevert.' Klein pleit vooral voor duidelijkheid en het geven van leiding op het juiste (overheids-)niveau. Voor Seekles ligt de nadruk op samenwerking in de branche zelf. 'We moeten met verhoogde intensiteit en meer moed meer actie ondernemen. Dan gaan dingen stromen en kunnen we versnellen.' Janssen wees er nog eens op dat de procedures bij de overheid te lang duren om snel te kunnen bouwen. 'Laten we die vereenvoudigen en gewoon met grotere gebiedsontwikkelingen beginnen daar waar de bezwaardruk minder is.' Van der Klooster sloot de bijeenkomst af met een oproep aan de zaal: 'Denkt u er ook over na wat u zelf aan de versnelling kunt bijdragen.'