'De vrijblijvendheid om te zoeken naar plekken om te bouwen, moet ervan af'
'Deze overstap naar BPD levert nogal wat vragen op heb ik gemerkt', zegt Born lachend. 'Alsof ik ineens iemand anders ben geworden. Wie mij kent, weet dat ik op allerlei thema’s binnen gebiedsontwikkeling de veerkracht van wijken en gebieden in ons land centraal heb gesteld. In het veerkrachtig maken van Nederland zit een belangrijke maatschappelijke component. Die is voor mij niet ineens anders geworden. Werken aan gebiedsontwikkeling is altijd een integrale, maatschappelijke opgave. Dat is bij BPD niet anders. BPD werd 75 jaar geleden opgericht om op grote schaal betaalbare woningen in Nederland te maken. Ik voel binnen het bedrijf dat collega’s die behoefte nog steeds hebben. Als grootste ontwikkelaar van Nederland pakt BPD de opgave op om vaart te maken in het realiseren van (betaalbare) woningen en duurzame gebieden. Voor buitenstaanders lijkt mijn overstap misschien niet de meest logische, maar dat is ‘ie wel.'
Wat kenmerkt de woonregio Zuidwest?
'Het is een hele compacte regio met Zuid-Holland en Zeeland, twee totaal verschillende markten. De druk op de woningmarkt in Zuid-Holland is enorm, maar het is ook best een ingewikkeld gebied. De opgave in de steden en de gebieden daar omheen vraagt ongelofelijk veel afstemming tussen allerlei partijen omdat je zorgvuldig moet omgaan met de ruimte die er is. En net als op veel andere plekken speelt betaalbaarheid ook hier een belangrijke rol. Wat ik ook zie, en dat ben ik steeds meer aan het ontdekken, is dat het gevaar op de loer ligt dat we elkaar in de klem houden met alle ambities tegelijk willen waarmaken en afspraken die we willen maken. Hoe gaan gemeente en provincie met elkaar om, welke rol speelt het Rijk en hoe kun je als marktpartij als een verbindingsofficier daar een rol in spelen om zaken op gang te krijgen? Op tempo op die ingewikkelde plekken bouwen, is wel de grootste opgave de komende jaren. En wat doen we met andere ontwikkelende partijen? We zijn echt aan het uitvinden met welke partners we dit binnen en buiten de stad samen kunnen doen, bijvoorbeeld met corporaties.'
Welke stap moet er op de woningmarkt worden gezet?
'Nederland is zo'n mooi land, we hebben het zo goed voor elkaar, maar het lukt ons nu niet te zorgen dat iedereen een voor hem of haar passend huis kan vinden. Dan kan je hele discussies voeren over wat betaalbaar is – en natuurlijk moeten we dat gesprek ook voeren – maar vooralsnog moet eerst de prop uit de pijplijn om het evenwicht in de markt te herstellen. Zorgen voor productie dus; dat is het belangrijkste. Dat betekent én verdichten én versnellen, maar ook andere samenwerkingen aangaan en zelf een rol pakken in het realiseren van betaalbare woningen. Er is in de woningbouwdiscussie als het gaat om binnenstedelijk of buiten de stad bouwen geen goed of fout: het moet allebei en het moet snel. Dat we er zolang met elkaar over praten en niet aan het werk gaan is het grootste probleem. Er is gewoon heel veel versnelling nodig, maar ook grote aantallen om die prop eruit te krijgen. Natuurlijk zijn er ook ingewikkelde plekken en moet je daar met elkaar goede oplossingen voor bedenken. Maar door alleen maar te zeggen: het moet of binnen of buiten de stad, gaat het tekort niet oplossen.'
'De vrijblijvendheid om te zoeken naar plekken om te bouwen, moet ervan af. We zullen met elkaar regionale investeringsagenda’s moeten maken. Regio's weten zelf goed waar het kan en waar het niet kan en hoe regio’s echt versterkt kunnen worden. Zij kunnen samen met het Rijk én de marktpartijen naar oplossingen zoeken. Dat klinkt misschien als een politiek antwoord, maar we hebben elkaar nodig. Als het getut te lang duurt, ligt er zeker een rol voor het Rijk om in te grijpen.'
Als het getut te lang duurt, ligt er zeker een rol voor het Rijk om in te grijpen
'Als adviseur bij Procap, maar ook als gezicht van de MCD, is mijn insteek altijd geweest dat opdrachtgevers mij altijd wisten te vinden bij vragen in de rol van sparringpartner of adviseur. Ik vind niets leuker dan mensen met elkaar te verbinden en aan elkaar te koppelen om tot oplossingen te komen. Zo'n verbindende rol kan ik vanuit BPD ook vervullen in een groot aantal opgaven. Dat heeft impact en dat is ook de reden dat ik dit werk ben gaan doen. Je hebt elkaar heel hard nodig en je moet met een andere blik naar elkaar kijken. Het is niet markt aan de ene kant en overheid aan de andere kant, we werken met elkaar vanuit onze eigen verantwoordelijkheid aan die gebieden. Als je er allemaal van overtuigd bent dat je elkaar nodig hebt, waarom zou het dan niet lukken? Het zijn zulke grote dossiers – klimaatbestendigheid, energietransitie, mobiliteit, woningbouwopgave – niemand kan dit soort vraagstukken alleen oplossen.'
'Niet dat wij alleen worden gebeld met vragen als: ik heb hier een perceel; kun je daar wat mee? Juist met de grotere vraagstukken als 'hoe wordt dit een goede gebiedsontwikkeling met een programma waar ook de sociale duurzaamheid goed in zit' willen wij meedenken. Dat het stellen van zo’n vraag aan ons vanzelfsprekend wordt; dat zou ik heel leuk vinden. Sparringpartner in het proces zijn vanaf het begin en een adviesrol vervullen om de grote gebiedsopgaven aan te pakken en het tekort aan woningen weg te werken. Als dat lukt, is mijn missie wel geslaagd en ik hoop mijn collega's in mijn kielzog mee te nemen.'
Dit artikel verscheen eerder op gebiedsontwikkeling.nu. Auteur: Jasper Monster
