‘Ontmoeting is een wezenlijke brandstof voor sociale samenhang’
‘Ontmoeting is een belangrijke indicator om af te lezen of mensen zich goed voelen in een gebied. Ik ben van mening dat ontmoeting een wezenlijke brandstof is voor sociale samenhang en stedelijke levenskwaliteit. Daarbij zien we twee tegengestelde trends in de samenleving. Aan de ene kant – aangemoedigd door corona – het terugtrekken in de eigen omgeving. Dat kan ook tot eenzaamheid leiden aangezien inmiddels de helft van alle stadsbewoners uit kleine huishoudens bestaat. Daartegenover staat het toenemende verlangen naar het gemeenschappelijke en collectieve. Niet meer zo formeel als vroeger – in verenigingsverband bijvoorbeeld – maar veel meer informeel. Dat zien we ook terug in de eisen die mensen aan woongebieden stellen. Levendigheid scoort daarin heel hoog en ik vertaal dat ook als de wens om anderen te ontmoeten.
Zien en gezien worden
Ontmoeting kan op allerlei manieren plaatsvinden, wanneer mensen zich te voet op de straat begeven en anderen tegenkomen. Of ze creëren zelf aanleidingen voor ontmoeting: tai chi in het park, stand-up paddle op de rivier, tuinieren op het gemeenschappelijke terras. In die zin is het goed ontmoeten uiteen te leggen in meerdere niveaus: van het meer abstracte “zien en gezien worden” tot en met de intieme ontmoeting met gelijkgestemden. Met het ontwerp van openbare ruimte kunnen we hier zeker op inspelen door heel specifieke plekken in de stad te realiseren: van druk en dynamisch tot rustig en besloten. Ontmoeting heeft een habitat nodig, is mijn overtuiging. Voorbeelden als het Israëlplein in Kopenhagen en de San Joan Promenade in Barcelona laten zien hoe een goede inrichting kan leiden tot levendige plekken. Maar ook de herontwikkeling van een 22 kilometer lang treinspoor door Wuppertal: een burgerinitiatief waarbij dit lange lint is teruggegeven aan de stad en waar allerlei nieuwe en spontane ontmoetingsplekken zijn ontstaan.
Voorbeelden als het Israëlplein in Kopenhagen en de San Joan Promenade in Barcelona laten zien hoe een goede inrichting kan leiden tot levendige plekken
Anoniem bewegen
Basisvoorwaarde voor een goed ontwerp is om eerst goed te analyseren waar de mensen in een gebied zelf behoefte aan hebben. Ontmoeting kun je niet van bovenaf opleggen. De kunst is eerder andersom: hoe maken we inwoners tot “producent” van de ruimte in de stad? Hoe leven, wonen en werken mensen en welke eisen en verlangens hebben zij voor de ruimte om hen heen? Door inwoners vervolgens ook in het ontwerpproces te betrekken en ideeën te laten aanreiken, wordt de basis voor een levendige community gelegd.’
