Gedeelde data maken alle belangen direct duidelijk
'Digitalisering in de vastgoedketen verloopt minder snel als investeringen over een langere periode moeten worden terugverdiend. Dat zie je ook in het vastgoed. Hetzelfde gold eerder voor de taxiwereld, totdat Uber daar plotseling een compleet andere markt creëerde. In de vastgoedbranche gaat de digitale transformatie trager. Provincies, gemeenten, bouwers en investeerders willen niet graag alles snel overboord gooien en veranderen. Het vastgoed is een complexe industrie met veel verschillende partijen en dan heb je ook nog wetgeving, die continu verandert. De huidige bouwopgave is te groot; er moet een nieuwe manier van werken komen, met digitale platforms. De druk is zo hoog dat barrières die zaken voorheen tegenhielden, zoals vergunningen en partijen met monopolieposities, nu doorbroken worden. Daarbij moeten partijen zich anders tot elkaar verhouden, waarbij je in een gezamenlijk debat de kwesties doorrekent. Vooral digitalisering kan dan helpen.'
Welke uitdagingen en kansen bieden de grote maatschappelijke vraagstukken?
'Het grootste gevaar is dat we met oogkleppen op gaan "bouwen, bouwen, bouwen" en na tien jaar erachter komen dat de biodiversiteit in een gebied is verdwenen. Innovatie is geen lineair proces waarbij je naar een stip op de horizon toe werkt. Het is juist een iteratief proces van snelle verkenningen en vervolgstappen: steeds worden er onderdelen verbeterd op basis van de inzichten en problemen die je onderweg tegenkomt. En dat zijn er nogal wat. Behalve met het woningtekort moeten we ook rekening houden met uitdagingen op het gebied van klimaat, voedsel, zorg en werkgelegenheid. Op digitale platformen komen deze belangen bij elkaar: in één overzicht wordt duidelijk wat het een en ander betekent voor de individuele partijen en deelgebieden. Op basis van gedeelde data kan je gebiedsontwikkelingen visualiseren en een grid maken van energie- of vervoerstromen. Er ontstaat dan een 3D-ontwerp als basis waarover iedereen het eens is. Plug daar nog andere zaken in en je ziet ook de gevolgen voor bijvoorbeeld de economische ontwikkeling.'
Wie moet de regie nemen voor digitale samenwerking?
'Wie de zeggenschap heeft, is lastig te bepalen. Je moet alle partijen aan tafel krijgen en zorgen dat ze niet als kleine silootjes acteren. Bij voorkeur ligt de regie bij een onafhankelijke partij of breed consortium dat niet alleen commercieel denkt, maar ook nadenkt over welzijn op de lange termijn. Politici hebben vaak een agenda van vier jaar en dus zijn planologen en investeerders nodig met een langere tijdshorizon. De minister van Volkshuisvesting moet de regie nemen, maar ook ruimte geven aan de markt. En soms is er een genie nodig; een Steve Jobs die kansen terugbrengt tot één briljante oplossing. Voor gebiedsontwikkelaars vormt dit een uitgelezen kans. Zij kunnen fungeren als een platform voor matchmaking: door innovatiepartners, gemeenten en bouwers bij elkaar te brengen komt de digitale transformatie in een stroomversnelling. De veelzijdigheid aan denkbeelden binnen de vastgoedketen moet digitaal te koppelen en beter te coördineren zijn. Zodat investeerders niet alleen aan de oplevering denken, maar ook aan het onderhoud en de bewonerswensen daarna. Ik ben niet de goeroe die zegt dat we álles moeten digitaliseren, want we mogen de menselijke maat niet uit het oog verliezen. Maar zetten we digitale platformen op slimme wijze in, dan is de positieve impact voor de samenleving enorm.'
