Enorm tekort aan eengezinswoningen dreigt

Op basis van cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maakte RIGO een analyse van alle feitelijke verhuisbewegingen in Nederland tussen 2000 en 2017. Daaruit blijkt dat de vraag naar eengezinswoningen onverminderd hoog is, ook al komen er steeds meer alleenstaanden op de markt. Het merendeel van die alleenstaanden is namelijk van hogere leeftijd: 80% van de groei van eenpersoonshuishoudens zit bij 65-plussers. De verhuisbereidheid van deze groep is laag. Meestal gaan zij geen (nieuwe) relaties meer aan en blijven zij wonen waar ze wonen. Dat is in veel gevallen in een eengezinshuis.

Eenzelfde tendens is er bij de zogenoemde ‘empty-nesters’, gezinnen waarvan de kinderen het huis uit zijn. Vijf jaar nadat de kinderen het huis uit zijn, woont nog bijna 9 op de 10 van deze stellen in hun eengezinswoning. Van de empty-nesters die wel verhuizen, betrekt ongeveer de helft (opnieuw) een eengezinswoning. Dit is van invloed op het woningaanbod voor jonge gezinnen, die juist wel heel actief zijn op de woningmarkt. Uit het onderzoek van RIGO blijkt dat jonge gezinnen zich meer op hun plek voelen in een eengezinswoning buiten de grote stad. Na 5 jaar is 60% van de jonge gezinnen die in een appartement woont alweer van adres veranderd. Van jonge gezinnen die in een eengezinswoning wonen, verhuist circa een kwart naar een andere woning. Het aanbod geschikte woningen neemt voor hen echter steeds verder af.

André Buys, onderzoeker bij RIGO: 'Op jonge alleenstaanden oefenen steden grote aantrekkingskracht uit. Maar jongeren blijven niet jong en de meesten blijven ook niet alleenstaand. Je ziet dat ze dan toch op zoek gaan naar een eengezinshuis buiten de stad. Een stadsappartement is leuk, zo lang men alleenstaand is of na een scheiding.' Het probleem is dat er voor deze jonge gezinnen steeds minder eengezinswoningen beschikbaar zijn. 'De vraag van jonge gezinnen wordt zwaar onderschat, terwijl er voor deze groep weinig vrijkomt. Het is een illusie om te denken dat ouderen direct gaan verhuizen zodra de kinderen het huis uit zijn. In de praktijk blijken senioren bijzonder honkvast, ook als ze alleen komen te staan, en blijven ze wonen in hun eengezinswoning.

RIGO verwacht dat deze situatie de komende jaren nog veel nijpender wordt, omdat er steeds meer alleenstaande ouderen bijkomen. Buys: 'Ooit komen de woningen van senioren langs natuurlijke weg vrij. Dit gebeurt pas als ook de langstlevende partner komt te overlijden of in een instelling belandt. Echter, de komende tien jaar tikt dit onvoldoende aan. De omvangrijke groep alleenstaande inwoners, geboren in de periode 1945-1970, is voorlopig nog niet van het toneel verdwenen. Veel huishoudens uit deze jaren bevinden zich momenteel zelfs nog in de gezinsfase.' Om in de woningvraag te voorzien, is de komende tien jaar een divers nieuwbouwaanbod benodigd, aldus RIGO. Landelijk gezien komt dit neer op circa 57% appartementen en 43% eengezinswoningen.