Ruimte scheppen voor alle generaties
'De cijfers komen al geruime tijd voorbij in onderzoeken en bevolkingsprognoses, maar het lijkt soms of we ze niet echt tot ons laten doordringen. Het aandeel 65-plussers in de Nederlandse bevolking stijgt van 20 procent nu naar 25 procent rond 2040. Het aantal tachtig-plussers gaat verdubbelen: van zo’n 0,9 miljoen nu naar 1,7 miljoen in 2043. We kunnen niet wegkijken van dit toekomstbeeld, net zomin als dat we het regelen van ons pensioen voor ons uit kunnen schuiven. In het laatste BPD Magazine besteden we daarom aandacht aan wonen en senioren. Het Planbureau voor de Leefomgeving en vele tegenstanders van – door ouderen zeer gewaardeerde – grondgebonden woonmilieus stellen dat ouderen hun grondgebonden huis moeten verlaten voor een appartement. Ouderen gaan er qua comfort dan wellicht op vooruit, maar qua woonlasten en fysieke en sociale locatie gaan ze er juist vaak op achteruit. En met name dat laatste is belangrijk.
Zelfstandig wonen en zorg
Het organiseren van zorg en ondersteuning in de wijken is veel urgenter dan een medeoplossing voor het woonvraagstuk vinden. Het recent gepresenteerde ‘Integraal Zorgakkoord’ biedt hiervoor geen enkel houvast. Dat is zeer zorgelijk. Een sterk vergrijzende samenleving vraagt een sterke visie hierop. Het uitbreiden van de thuiszorg en het terugbrengen van verpleegcapaciteit bieden geen perspectief. Het aanhoudende personeelstekort en zeker ook de teruglopende kwaliteit van onze zorg is al schrijnend genoeg. Zou clustering van zelfstandig wonen en zorg een goede oplossing kunnen bieden? Er zijn al volop goede voorbeelden, zoals woonwijk De Bloem in Rijnsburg of woon-zorgcomplex De Friese Vlaak in Volendam. Opschalen is niet makkelijk en we kunnen ook niet uitvlakken dat veel ouderen niet samen in een complex willen wonen. Tegelijkertijd stuiten project- en gebiedsontwikkelingen op een gebrek aan bouwkavels, en worden vrijkomende schooltjes of voorzieningen tegen maximale opbrengsten in tenders gebracht. Wat mij betreft mag het prioriteren van woonprogramma’s voor ouderen bij gemeenten in de top twee terechtkomen. We komen verder als we denken vanuit de wensen en behoeften van die – o zo gevarieerde – doelgroep. En dan blijkt dat sociaal contact, wederzijdse hulp en goede (collectieve) voorzieningen de doorslag geven bij de beslissing om een volgende stap op de woningmarkt te zetten, vaak rond het 74e levensjaar als de gezondheidsklachten zich opstapelen en de noodzaak tot verhuizen zich aandient.
Uitdagingen combineren
Er zijn al veel goede initiatieven op het gebied van senioren en wonen, en ook BPD maakt er werk van. Vaak zijn het projecten die worden gedragen door bevlogen mede-initiatiefnemers. Steun vanuit de gemeente is altijd onontbeerlijk, liefst op basis van goede afspraken in een coalitieakkoord, en nog liever: met de blik gericht op een termijn die verder strekt dan vier politieke jaren. Die langetermijnvisie is dringend gewenst. BPD investeert veel in kennis op dit gebied. Op basis daarvan gaan we verder met het ontwikkelen van gebieden met woningen die tegemoetkomen aan de grote vraag naar goed, duurzaam en betaalbaar wonen. Dat combineren we met de grote maatschappelijke uitdagingen op het gebied van klimaat en zorg van deze tijd. Zodat we ruimte scheppen voor alle generaties, jong en oud.'
