De noodzaak van een integrale aanpak in gebiedsontwikkeling

De opgaven zijn divers. In stedelijke regio’s verkleuren eenzijdige woonwijken met veel sociale huur tot gemengde woonbuurten. Wijken veranderen van karakter doordat nieuwe bewoners instromen. Bedrijventerreinen binnen de stad, vooral vlakbij het centrum, worden omgeturnd tot aantrekkelijke woonwijken. Tegelijkertijd is er een trek naar buiten, de stad uit. De grens tussen wonen binnen en buiten de stad vervaagt. Intussen wordt de beschikbare ruimte in Nederland niet groter. Dat maakt gebiedsontwikkeling ingewikkelder dan ooit. Wie wil bouwen, stuit vrijwel meteen op andere, soms tegengestelde belangen. Dat betekent dat je er niet meer komt zonder een integrale blik. Zorgvuldigheid is gewenst, met als een sterke analyse van de opgave (al in de vroegste fase), vakmanschap, leiderschap en daadkracht. Samenwerking – tussen private én publieke partijen – is onontbeerlijk om tot een goed, gedragen eindresultaat te komen. Vaak blijken dan belangen die op het oog strijdig leken, toch te kunnen worden verenigd.

Integrale gebiedsontwikkeling komt tegemoet aan al deze uitdagingen. Het gaat om het verbinden van functies, disciplines, partijen, belangen en geldstromen, met het oog op de ontwikkeling of transformatie van een gebied. Daarbij is er niet één antwoord. Wel heeft de integrale gebiedsontwikkelaar het netwerk en de disciplines om op zoek te gaan naar passende antwoorden. Die antwoorden worden op een inspirerende manier en naar eer en geweten ingepast, rekening houdend met de afspraken en belangen van andere partijen. Proces en inhoud zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Altijd zijn verschillende partijen betrokken: overheden, gebiedsontwikkelaars, maatschappelijke organisaties, bewoners en omwonenden. Samenwerking tussen publieke en private partijen is noodzakelijk, want in het drukke Nederland raakt het belang van de een al snel aan het belang van de ander. Bovendien hebben ontwikkelingsprojecten vaak een lange looptijd. Daarvoor zijn partijen nodig met een lange adem. Als goede samenwerking tot stand komt, kunnen stap voor stap de beste prestaties worden geleverd: goede producten, voortgang in gebieden en processen.

BPD verplaatst zich altijd in de uitdagingen en doelen van samenwerkingspartners. We zoeken naar gedeelde belangen en vertalen dat in de inbreng van de juiste competenties in de juiste fase van het proces. We doen dat transparant, met het vizier gericht op het bereiken van een goede deal voor zowel de gemeente als de inwoners. Bij onze aanpak van integrale gebiedsontwikkeling investeren we actief in nieuwe coalities en netwerkmanagement. We delen onze visie op regie in gebiedsontwikkeling met anderen. We delen ook wat dat betekent voor het opdrachtgeverschap, en voor onze samenwerking met bouwpartners.

Integrale gebiedsontwikkeling is er in soorten en maten: op het niveau van een stad of regio, maar ook op het individuele projectniveau. Het proces kent verschillende fasen: idee & initiatief, ontwerp & haalbaarheid, realisatie & uitvoering, exploitatie & beheer. In publiek-private samenwerking (PPS) vinden publieke en private partijen elkaar in een gemeenschappelijk doel, waarbij ze elk hun sterke eigenschappen optimaal kunnen laten zien. Private partijen leveren vanuit hun kennis, kunde en uitvoeringskracht een bijdrage aan de bouw van betaalbare woningen. Publieke partijen schetsen de kaders en leveren waar nodig en gewenst een bijdrage. BPD vindt dat de integrale opgave van nu vraagt om nieuwe vormen van samenwerking. 

BPD vindt dat de integrale opgave van nu vraagt om nieuwe vormen van samenwerking. Zonder een integrale blik komt niets tot stand. Het gaat daarbij om bestaande én nieuwe samenwerkingspartners – denk aan natuurorganisaties of waterschappen – én om nieuwe vormen van publiek-private samenwerking. Langjarige samenwerking is volgens ons noodzakelijk om ruimtelijke toekomstvisies en grote bouwplannen voortvarend vorm te geven.