Samen zorgen voor zorgzame buurten
‘We hebben niet meer verpleeghuizen of woningen nodig; we zouden bestaande woningen en gebouwen juist veel beter moeten benutten. Bijvoorbeeld door leegstaande kantoren en winkels om te bouwen tot appartementen en door eengezinswoningen te splitsen. Daar moet ook ruimte worden gemaakt voor zorgbehoevende ouderen. We hebben zorgzame buurten nodig met een mix van bewoners die elkaar helpen bij praktische problemen, samen dingen organiseren en daardoor minder vaak een beroep hoeven doen op schaarse zorg en dure professionals. Hoe langer mensen gewoon meedoen in de samenleving, hoe vitaler en weerbaarder ze zijn en hoe minder zorg ze nodig hebben.
Zorgcoöperatie
In het dorp Austerlitz in Utrecht bijvoorbeeld, hebben bewoners samen een zorgcoöperatie opgericht. Bewoners met een hulpvraag melden zich bij de dorpsondersteuner, een door de gemeente aangestelde functionaris, die vervolgens een vrijwilliger regelt. Bijvoorbeeld als iemand naar het ziekenhuis moet of naar het theater wil. Voor echte zorgvragen zijn natuurlijk nog steeds professionele zorgverleners nodig, maar veel andere vragen kunnen onderling worden opgelost. Dit is niet iets wat alleen in Austerlitz kan. Het is onzin dat onze samenleving te individualistisch is geworden voor zorgzame buurten. Nederlanders zijn nog steeds zeer bereid om zich voor de gemeenschap in te zetten, om mantelzorg te geven en vrijwilligerswerk te doen.
Nederlanders zijn nog steeds zeer bereid om zich voor de gemeenschap in te zetten, om mantelzorg te geven en vrijwilligerswerk te doen
Anders organiseren
Daarin zie ik geen verschil met vroeger. We moeten het nu alleen wel anders organiseren. Essentieel is dat gemeenten, zorgverzekeraars en ontwikkelaars samen om tafel gaan om initiatieven te ondersteunen en mogelijk te maken. Als een vrijwilligersinitiatief bijvoorbeeld onder verschillende wetten valt, moeten financiële schotten worden doorbroken en organisatieculturen veranderd. Het resultaat is dat de vraag naar zorg en de kosten van zorg omlaaggaan. Dat is in ieders belang. Overal waar ik kom, bij gemeenten, woningcorporaties, zorginstellingen, zorgverzekeraars en gebiedsontwikkelaars, merk ik dat het verhaal van zorgzame buurten aanspreekt. In sommige gemeenschappen ontstaat zoiets vanzelf, in andere moet de gemeente er hard aan trekken om zorgzame buurten van de grond te krijgen. Maar dit is dé manier om de zorg betaalbaar te houden en het groeiende tekort aan zorgverleners op te lossen. En als we bestaande woningen en gebouwen beter gaan benutten, is het ook nog eens de snelste, goedkoopste en duurzaamste manier om het tekort aan passende woningen op te lossen.’
