Biobased oplossingen tegen bodemdaling
In veel veen- en kleigebieden in Nederland klinkt de bodem langzaam in. Dat leidt tot overlast voor bewoners, maar ook tot hoge kosten voor de overheid. Daarom moeten we op zoek naar innovatieve, lichte oplossingen voor woningen en infrastructuur. De reden voor de bodemdaling is dat de waterstand met name in agrarische gebieden laag wordt gehouden, zodat boeren er gewassen op kunnen telen. Door de ontwatering oxideert het veen en klinkt de klei in. Daar komt bij dat veen- en kleibodems niet draagkrachtig zijn. Als je er iets zwaars op bouwt, wordt de slappe klei- of veenlaag als een spons ingedrukt. Met als gevolg dat wegen, tuinen en opritten verzakken en rioleringen breken. In slappe-bodemgebieden moet het riool elke twintig jaar worden vernieuwd, normaal is dat zestig jaar. Wij hebben als Sweco berekend dat Nederlandse gemeenten tot wel € 1,7 miljard kwijt zijn aan extra beheerskosten als gevolg van bodemdaling.
Deze tijd dwingt ons om op een andere manier naar kosten en baten te kijken.
Ophogen met bioblokken
Er is dus alle reden om op zoek te gaan naar een natuurlijk ophoogmateriaal. Dat doen wij samen met producent Mycelco. We kwamen uit bij riet en lisdodde. Daarvan maken we met behulp van schimmels bioblokken, een natuurlijk soort piepschuim. Het product zit nog in de experimentele fase, maar het mooie is dat de benodigde grondstoffen lokaal kunnen worden verbouwd bij hoge grondwaterstanden. Daarmee krijgen agrariërs alternatieve verdienmogelijkheden in handen. Qua toepassing bieden de bioblokken vooral kansen voor de ophoging van infrastructuur. Voor woningbouwlocaties blijft vooralsnog een goede oplossing: een metersdik pak zand aanbrengen dat de grond heel hard ineendrukt, zodat er na een paar maanden kan worden gebouwd.
Drijvende woningen
Het probleem van de zakkende bodem wordt steeds urgenter, omdat we vanwege ruimtegebrek en woningnood in Nederland steeds meer in kleien veengebieden bouwen. Misschien zijn er in sommige gebieden wel heel andere oplossingen nodig. Denk aan gebieden met een ingewikkeld bodemwatersysteem, soms vier tot vijf meter onder zeeniveau. Mogelijk kunnen we daar het water beter omhoog brengen en drijvende woningen bouwen die meebewegen met het waterpeil. Dat idee heb ik binnen de gemeente Woerden gelanceerd. Drijvende woningen moeten zo licht mogelijk zijn. Dit lukt niet met beton, maar het is wel mogelijk met biobased materialen, zoals hout met lisdodde als isolatiemateriaal. Innovaties moeten zich bewijzen voordat ze kunnen worden opgeschaald. Dat maakt innovaties in het begin duur. Daar staat tegenover dat traditioneel bouwen ook steeds grotere risico’s en kosten met zich meebrengt. Deze tijd dwingt ons om op een andere manier naar kosten en baten te kijken. Biobased bouwen kan op de lange termijn toch de goedkoopste optie blijken. We moeten simpelweg slimmer gaan bouwen.
