Duurzaamheid die zich dagelijks bewijst

Toen het woord hittestress nog aan een opmars moest beginnen en nog bijna niemand van nul op de meter had gehoord, ontwikkelde BPD een nieuwe, duurzame woonwijk in Wageningen: Kortenoord. Nu, zo’n acht jaar later, lopen we samen met Jos de Vries (adviseur Duurzaamheid) door de wijk. Op zoek naar bewoners en hun ervaringen.

‘Geld besparen én bijdragen aan duurzaamheid: die combinatie maakte het aantrekkelijk om hier een woning te kopen.’ Mathieu Goverde woont samen met zijn vrouw en drie kinderen in de wijk. In 2016 kwam het gezin hier wonen. ‘Aanvankelijk wilden we onze huidige woning duurzamer maken’, vertelt Mathieu. ‘Maar voor dat plan kregen we de financiering niet rond.’ Ook het verduurzamen van een andere bestaande woning viel af: ‘Een woning in Kortenoord bleek gewoonweg veel aantrekkelijker.’ Mathieu, die zelf als ondernemer in de bouw werkt, was gecharmeerd van de techniek die wordt toegepast om te verwarmen en te koelen. ‘Die heeft zich in de praktijk bewezen.’

Hittestress

Energietransitie, gasloos bouwen, nul op de meter: allemaal termen die de laatste paar jaar bij het grote publiek zijn gaan leven. Steeds meer kopers letten erop of een woning veel of weinig energie verbruikt. Maar dat lag bij de gemiddelde woonconsument anders in 2011, toen Kortenoord werd ontwikkeld. ‘In 2011 vonden we het bij BPD wél al belangrijk om rekening te houden met duurzaamheid en klimaatverandering’, vertelt Jos de Vries. ‘Dat zie je terug in deze wijk. En dan doel ik niet alleen op de energievoorziening, maar bijvoorbeeld ook op het voorkomen van hittestress en het opvangen van hemelwater.’

BPD Kortenoord in Wageningen
Lopen door Kortenoord

Samen met Jos lopen we door Kortenoord. De meeste woningen van deze wijk werden opgeleverd tussen 2012 en 2014. Alle woningen zijn op dezelfde manier verduurzaamd. Koken, douchen, verwarmen en koelen: er komt geen gas meer aan te pas. ‘De mensen in deze wijk hebben in de zomer aanmerkelijk minder last van de hitte’, vertelt Jos. Hij legt uit hoe dat komt. Alle woningen hebben een “bodemlus”: een buis met vloeistof die diep de grond ingaat en die de warmte of de koude van de bodem omhoog brengt. Via een warmtepomp wordt de temperatuur verder verhoogd of juist verlaagd. Met dit systeem worden de woningen in de winter duurzaam verwarmd en in de zomer gekoeld. De woningen hebben geen radiatoren: koeling en verwarming gebeurt via een leidingsysteem in de vloeren. Een systeem dat perfect werkt, beaamt Mathieu. ‘We hebben nergens radiatoren, heerlijk! Met het warme weer is de vloerkoeling zeer comfortabel.’ De manier van verwarmen en koelen met een warmtepomp leidt nog wel eens tot ongeloof bij vrienden die op bezoek komen, vertelt hij. ‘Sommigen denken dat het even duurt voordat je warm water krijgt. Maar het werkt juist sneller dan een cv-ketel.’

Energietransitie, gasloos bouwen, nul op de meter: allemaal termen die de laatste paar jaar bij het grote publiek zijn gaan leven
Jos de Vries
Jos de Vries
Strategisch adviseur Energie & Duurzaam bouwen
Mail Jos de Vries

Energiecoach


Dankzij een financiële regeling van de provincie konden bewoners nog een stapje verdergaan in de verduurzaming van hun woning. Op aantrekkelijke voorwaarden kregen zij de mogelijkheid om zonnepanelen of een zonneboiler aan te schaffen. 40 procent van alle huishoudens maakte van deze mogelijkheid gebruik. Daarnaast bezocht een energiecoach de bewoners, om hen extra te motiveren energiezuinige maatregelen te nemen. Jos: ‘De energiecoach gaf niet alleen uitleg over de technische voorzieningen in de woning. Maar adviseerde ook over de aanschaf van energiezuinige apparatuur. Wie een nieuwe woning betrekt, vervangt vaak ook allerlei apparaten. Dat is hét moment om meteen voor de nieuwste, meest energiezuinige modellen te kiezen.’ De duurzaamheidsambities vertaalden zich in Kortenoord ook in de inrichting van de openbare ruimte. Terwijl we door de wijk lopen, wijst Jos ons op de lantaarnpalen, voorzien van ledverlichting en op de plekken waar hemelwater wordt opgevangen. Verder is er veel groen in de wijk, mede bedoeld om hittestress te verminderen. Oude majestueuze, bomen die in dit gebied al stonden, werden behouden. Ze zorgen voor veel schaduw en geven de wijk sfeer.

BPD Kortenoord in Wageningen
BPD Kortenoord in Wageningen
BPD Kortenoord in Wageningen
BPD Kortenoord in Wageningen
BPD Kortenoord in Wageningen

Lage energierekening én comfortabel wonen

Het groen zien we terug in een plantsoen, de groene speelzones voor de kinderen en de rijk begroeide groenstroken. Op een daarvan, langs het water, loopt Annemarie van Oeveren. Eerder woonde zij met haar gezin in de Wageningse wijk Noordwest, nu in een twee-onder-eenkapwoning in Kortenoord. Tot voor kort bedroeg de maandelijkse elektriciteitsrekening nog 120 euro. ‘Maar die gaat naar beneden, want een paar maanden geleden hebben we dertien zonnepanelen op het dak laten leggen.’ Nee, duurzaamheid speelde bij haar en haar man geen rol bij het kopen van een woning in Kortenoord, moet ze eerlijk bekennen. ‘Pas toen we hier eenmaal woonden, kwamen we erachter hoe comfortabel en energiezuinig onze woning is. Dat was voor ons echt een onverwacht cadeau.’ Jos, tot slot, bij het verlaten van de wijk: ‘Dat duurzaamheid voor steeds meer bewoners zwaarder weegt, dat verbaast me niet. Wat mij van dit bezoek vooral bijblijft, is hoe positief de bewoners zijn over de vloerkoeling.’

Op de hoogte blijven van ons werk?